Editöryel
Mekânda Adalet ve Deprem

Konuk Editörden:
Depremin Politikliği: Adaletsizlik, Risk, Dirençlilik

"Depremin politikliğine dair ne gibi yeni kavrayış ve yaklaşımları mümkün kılabilir? beyond.istanbul’un 'Mekânda Adalet ve Deprem' temalı yeni sayısı bu soruyu deprembilim, antropoloji, insani yardım, haritacılık, mimari, beşeri coğrafya, kent çalışmaları, şehir planlama, sanat, hukuk ve toplumsal dayanışma alanlarında faaliyet gösterenlerin katkılarıyla ele alıyor."

“Doğal” Afetler Ne Kadar Doğal?
Haiti’de Deprem ve İnsancıllık Dürtüsü

Yazı, 2010 Haiti Depremi akabinde uygulamaya konulan tıbbi yardım pratikleri üzerinden depreme ve depremin sonuçlarına dair bilinçli bir kavrayış geliştirmenin ancak Haiti tarihine dair bilgi sahibi olmaktan geçtiğini gösteriyor.

1975 Lice Depremi: Bir Afet Coğrafyası

Yazı, 1975 Lice Depremi sonrası ortaya çıkan barınma sorununa geliştirilen tavrı sorgulamaya açıyor.

Harabe Olmuş Gelecekler: Deprem Sonrası Van’da İstikrarsızlıkla Başa Çıkmak

2011 yılında gerçekleşen Van Depremi, ülkenin sismik fay hatlarının yanı sıra siyasi fay hatlarını da görünüyor kılmıştı.

Himalaya Sınır Bölgelerinde Depremle ve Kızgın Tanrılarla Yaşamak

Yazı, Himalayalar bağlamında, devlet ve kurum mekanizmalarının verdiği zararlar bir yana, birçokları için depremlerin işaret ettiği daha derin kültürel kaygıları konu ediyor.

İkili Risk

"Deprem mühendisleri tüm kent parçalarında riski binaya içkin, çözümü de daha çok bina bazlı mühendislik meselesi olarak görmeleri konusunda plancılar tarafından eleştirilirken; onlar da riskli binaların belli mahallelerde yoğunlaşmaktan çok kentin her yerine yayıldığını, bu nedenle de kentsel dönüşümün risk azaltmada ciddi bir çözüm olduğu konusunda şüphelerini dile getirerek plancılarla karşı karşıya geliyorlar."

GOP Mahalleler Birliği’nden Süleyman Çelik ile Söyleşi
Adaletsiz Kentsel Dönüşüm Süreçlerine Karşı Mahalle Mücadelesi

İstanbul’da birçok mahalle, Mahalleler Birliği çatısı altında tepeden inmeci kentsel dönüşüm süreçlerine karşı örgütlenerek mücadele ediyor. Gaziosmanpaşa’daki mahalle derneklerinin mücadelelerini güçlendirmek için bir araya gelerek oluşturdukları GOP Mahalleler Birliği’nden Süleyman Çelik ile yıllardır süren mücadelenin seyrini ve taleplerini konuştuk.

“Sismik Gerçeklik” İstanbul’da Ne Anlama Geliyor? Kentte Toplaşmanın Dinamikleri ve Riskin Tercüme Ediliş Biçimleri

Yazı, sismik gerçekliğin İstanbul özelindeki anlamını bir teorik çerçeve olarak bilim ve teknoloji sosyolojisinin (BTA) yolunu izleyerek anlamaya çalışıyor.

Sayılar ve Senaryolar Beklenen İstanbul Depremi Hakkında Ne Söylüyor?

Hem geçmişte vuku bulan hem de gelecekte gerçekleşmesi beklenen depremlerin büyüklük hesaplamalarındaki farklılıkların ve belirsizliklerin, bilimsel araştırmaların yetersizliğinden ya da başarısızlığından kaynaklandığını söylemek haksızlık olur.

Yer Çizenler’den Can Ünen ve Orkut Murat Yılmaz ile Söyleşi
Deprem Hazırlığında Özgür Yazılım ve Açık Kaynak Kullanımı

Yer Çizenler Herkes İçin Haritacılık Derneği, açık kaynaklı, özgür sistemler üzerinden kitle katılımlı çalışmalar gerçekleştirerek herkesin erişebildiği coğrafi veri üretimini, yönetimini ve paylaşımını destekliyor. Ekipten Can Ünen ve Orkut Murat Yılmaz ile İzmir Depremi sonrasında bölgeye dair gerçekleştirdikleri çalışmaları ve açık kaynaklı coğrafi veri çalışmalarının afet alanlarındaki etkisini konuştuk.

Savaş Karabulut ile Söyleşi
Sayısal Göstergelerin Ötesinde Depremi Konuşmak

Jeofizik Yüksek Mühendisi, Deprembilimci Dr. Öğretim Üyesi Savaş Karabulut ile depremlerin sosyal-politik bağlamını, İstanbul’da beklenen depreme dair öngörülerini ve alınması gereken önlemleri konuştuk.

Kamel Dekhli'nin İzmit Depremi Tanıklığı

Yazı, 1999-2002 yılları arasında sanat ve insani amaçları buluşturduğu projeler yürüterek Türkiye'yi dolaşan Fransız illüstratör Kamel Dekhli'nin (1969-2009) İzmir tanıklığını konu ediyor.

İZDEDA Başkanı Haydar Özkan ile Söyleşi
Depremden Sonra Konut Sorunu

30 Ekim 2020’de İzmir’de yaşanan deprem sonucunda evlerini kaybeden, yeniden ev sahibi olmak için de devletin uzun vadeli kredilerle borçlanmaya mahkûm ettiği depremzedelerin bir araya gelerek kurduğu İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) sağlıklı, güvenli ve ödenebilir konutlara kavuşabilmek için mücadele ediyor. Dernek başkanı Haydar Özkan ile depremin ardından bugüne kadarki süreci ve taleplerini konuştuk.

MAG Başkanı Hüseyin Karadayı ile Söyleşi
Afete Karşı Mahalle Örgütlenmesi

Mahalle Afet Gönüllüleri (MAG) Başkanı Hüseyin Karadayı ile afetin öncesinde, sırasında ve sonrasında ihtiyaç duyulan müdahalenin dayanışma temelli pratiklerini, Türkiye’nin toplumsal ve kurumsal olarak afete bakışını ve MAG’ın faaliyetlerini konuştuk.

Deprem Toplanma Alanında Yapılaşmaya Karşı Bir Direniş Örneği: Eski Moda Sabit Pazarı, Yeni Moda Bostanı

Yazıda Moda Bostanı Sokak ile Şair Nefi Sokak arasında kalan haritada tanımlı, gündelik hayatta tanımsız 3.800 metrekarelik kent boşluğu ele alınıyor.

Çevre Hukuku Bağlamında Çevresel Bilgilendirme Yükümlülüğü ve Deprem İlişkisi Üzerine

Çevre hukuku bağlamında çevresel bilgi edinme hakkı, kişilerin çevreye ilişkin bilgilere talepleri üzerine erişebilmeleri ve çevre üzerinde önemli etki bırakacak hususlara ilişkin olarak ise talepleri olmasa dahi bilgilendirilmeleri anlamına gelmektedir.

Ayşe Selda Altıntop ve Kenan Yıldız ile Söyleşi
Kentlerde Beklenen İkincil Afet: Asbest

Kentlerde yoğunlaşan yıkım faaliyetlerinde açığa çıkan asbest maddesinin halk sağlığını nasıl tehdit ettiği uzun zamandır uzmanlar tarafından gündeme getiriliyor. Hem depreme hazırlık için süregiden kentsel dönüşümün hem de depremler sonrasında meydana gelen yıkımların, denetimsizlik sebebiyle tehlikeyi katbekat artıracağı vurgulanıyor. İş Güvenliği ve Asbest Söküm Uzmanı Kenan Yıldız, özellikle İstanbul’da asbest maruziyetine sebep olan koşulları irdeliyor. İş Güvenliği ve Asbest Söküm Uzmanı Ayşe Selda Altıntop ise İzmir Depremi sonrasında sahadaki tanıklığını, yaşanan sorunları aktarıyor.

Dosya: Deprem ve Kırılgan Gruplar

Depremler çoğunlukla sayısal göstergelerin odağında, yıkıcı etkisinin kümülatif sonuçları üzerinden gündemde yer buluyor. Bir şehir veya bölge gibi geniş alanları tahrip/tehdit eden depremin etkilerinin toplumdaki her birey için aynı olduğu/olacağı varsayılıyor, acil önlemler ve deprem sonrası müdahaleler de bu varsayım üzerinden şekilleniyor. Halbuki toplumsal adaletsizlik birçok veçhesiyle deprem koşullarında da ortaya çıkıyor.

Pelin Pınar Giritlioğlu ve Savaş Karabulut ile Söyleşi
İstanbul’da Deprem Riskinin Bir Cephesi Olarak Kanal İstanbul

2011’den beri Türkiye’nin gündeminde olan “çılgın proje” Kanal İstanbul’un İstanbul’da yaratacağı tahribatın bir boyutunu da deprem riski oluşturuyor. Projenin depremle ilişkisini TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Eşbaşkanı Doç. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu ve Deprembilimci Dr. Öğretim Üyesi Savaş Karabulut’tan dinledik.

Afetler ve Sosyal Konut Pratikleri

Bu yazıda, afetlerden etkilenen bölgelerde konut alanlarının iyileştirilmesi ve dirençli konut alanları geliştirme yöntemlerine dair dünyadan iyi uygulamalar derlenmiştir.[1]