Fotoğraflar: Emirkan Cörüt
İngilizceden çeviren: Mesadet Maria Sözmen

Düzce Umut Evleri, Türkiye’de, 15 yıl süren bir hak mücadelesinden doğdu. 1999 depreminde hükümetten afet sonrası bir destek görmeyen depremzede kiracılara da konut hakkı sağlanması için mücadele etmek amacıyla bir kooperatif kuruldu. Kitlesel eylemler ve lobi faaliyetleri de dahil olmak üzere, uzun yıllar süren seferberlik ve aktivizm sonucu, evlerini ve yaşam alanlarını tekrar inşa edebilecekleri arsayı eninde sonunda devletten tahsis edebildiler. Proje, 2017 Dünya Habitat Ödülleri’nde finalistler arasında yer aldı. 

Projenin yardımlaşma yaklaşımı, evlerin gelecekteki sakinlerinin, konut hakları için lobi faaliyeti yürütmenin yanı sıra planların ve tasarımların geliştirilmesi ve inşaat çalışmaları da dahil olmak üzere projenin her aşamasında aktif olarak yer almaları anlamına geliyordu.

Gönüllü profesyonellerden oluşan bir ekip, İstanbul’da Düzce Umut Atölyesi adında kolektif bir tasarım atölyesi kurdu. Mimarlardan, mühendislerden, şehir plancılarından ve sosyologlardan oluşan bu gönüllüler grubu, 2014 yılında, depremzede kiracıların da katılımıyla, Düzce Umut Evleri’nin tasarımını ve inşasını destekledi. Düzce Umut Atölyesi’nin yürüttüğü katılımcı atölyeler ve etkinlikler projenin gelişmesinin temel unsurlarındandı. Bunlar arasında çocuklar, yaşlılar ve kadınlar dahil, toplumun farklı kesimlerine yönelik özel atölyeler vardı. 

Bu proje konut yapımından çok daha fazlasını içeriyor. Kooperatif üyeleri, kendi gıdalarını üreterek, sokak köpekleri için barınak inşa ederek ve acil durum deprem çantası tasarlayarak karşılıklılığa dayanan ve kendine yeterli bir yaşam alanı yaratabilmek adına mücadele ediyor. Binalar günbegün inşa edildikçe, kooperatif üyeleri geleceklerine umutla bakıyor.

Sami Kılıç

Düzce Umut Evleri haklarımızı aramaya başladığımızda acıların, istemediğimiz durumların, duymak istemediğimiz sözlerin, hak etmediğimiz davranışların ardından hep hayalini kurduğumuz, yaşamak istediğimiz, iyiliklerin, güzelliklerin, insani ilişkilerin, mahalle hayatının ve komşuluk ilişkilerinin umut olarak yeşerdiği bir yerleşke alanıdır. Hak sahibi olduğunu bilerek, etrafında örgütlenmenin, her türlü olumsuzluğa rağmen sabretmenin, öznelerinin birbirini olduğu gibi kabul etmesinin, insana sadece insan olmasından kaynaklı saygı duymanın tek sermaye olduğu hak arama mücadelesini başarmanın adı Düzce Umut Evleri’dir.

Sıddıka Özbakır

Benim için Düzce Umut Evleri 1999 depreminde yaşadığımız onca acıdan sonra yeni bir hayata başlamanın ilk adımı. Düzce Umut Evleri öncelikle umut, dayanışma ve işbirliği demek. Bu projenin bir parçası olmak demek birlikte çalışmak ve insanlara insan olduklarını hatırlatmak demek. Bizimle bu projede işbirliği yapan herkese teşekkür ederim. Ayrıca Habitat’taki herkese bizi onurlandırdıkları ve emeğimize saygı duydukları için teşekkür ederim. 

Okşan Yılmaz

1999 yılında kaybettiğimiz umudumuzu, 18 yıllık bir mücadele sonrasında tekrar yeşertmeyi başardık. Düzce Umut Evleri bizim için komşuluk ilişkilerimiz, dayanışma ve güvenli evlerde yaşamak demek. Emeği geçen herkese teşekkür ederim. Çok mutluyuz. Evlerimizde sağlıkla yaşamayı umuyoruz. 

Dursun Altuntaş

Yaşadığımız depremden sonra haklarının ihlal edildiğini düşünen depremzede kiracılar olarak verdiğimiz mücadelede bize destek olan ve Düzce Umut Evleri projesinde bizimle birlikte çalışan herkese teşekkür ederim. Düzce Umut Evleri, onurlu insanların onurlu bir yaşam için verdikleri mücadele olduğundan daha da değerlidir. 

Fulya Akbaş

Düzce Umut Evleri her adımında dayanışma ve işbirliğinden oluşan bir yaşam alanı. Huzur ve güvenle yaşayabileceğimiz bir ev, bir çevre. Herkese teşekkür ederim.

Kadriye Öztürk

17 yıldır bu işin içindeyim. Bu, benim için her aşamasında çalıştığım ve çabaladığım bir tutku. Düzce Umut Evleri Projesi işbirliği, dayanışma ve emek ile inşa ettiğimiz evimiz.