Çocuk Odak Çalışma Grubuna Neden İhtiyaç Vardır?
Çocuk, konut dışındaki sosyal alanları en çok kullanacak olan aile bireylerinden biridir. Çocuğun sosyalleşmesi için bireysel ve grupça oynayabileceği alanlara ihtiyacı vardır. Bu tür alanlar çocuğun sağlıklı ruhsal gelişimini önemli ölçüde etkiler. Aile içerisinde söz hakkının olması, düşünce ve duygularının dikkate alınması çocuğa kendini değerli hissettirir, etkin olma hissini yaşatır. Çocukların fikrinin alınması, fiziksel alan üzerinde etkili olduğunu hissetmesi o alanın sorumluluğunu almasına yardımcı olur. Sadece yetişkinler tarafından planlanmış bir alan yerine çocuğun kendi fikrini belirttiği bir alan kendini oraya ait ve mutlu hissetmesini sağlar; sorumluluk duygusunu, çevre ile ilgili duyarlılığını, planlama, organize etme yeteneğini artırır.
07.02.2015 tarihinde MSGSÜ’de gönüllüler tarafından gerçekleştirilen atölye çalışmasında, çocuk odak çalışma grubuna katılım sağlayacak çocukların yaşayacakları mekana dair beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılan faaliyetler, gruptaki çocuk psikologlarının yönlendirmeleri üzerine tablodaki gibi belirlenmiştir. 08.02.2015 tarihinde Düzce’deki kooperatif üyelerinin çocuklarıyla gerçekleştirilen bu faaliyetlerden çıkan ürünlerin, mekanın yakın gelecekteki kullanıcıları olarak tasarım sürecine yön veren girdilerden biri olması amaçlanmıştır.
08.02.2015 tarihinde Düzce Düğün Salonu’nda kooperatif üyeleri ve aileleriyle gerçekleştirilen atölye çalışmaları sırasında çocuklarla da önceden belirlenen etkinlikler yapılmıştır.
Dış Mekan
Çocukların dış mekanla kurdukları ilişkiyi ortaya çıkarmak adına yaş gruplarına göre farklı oyunlar oynanmıştır. Oyuna başlamadan önce çocukların mekanı algılamalarını ve tasarlamalarını yönlendirmek için önceden belirlenen kurallar çocuklara aktarılmıştır. Oyun esnasında çocuklara önceden hazırlanan sorular yöneltilmiştir. Bu sorular, öncelikli olarak şu an nasıl bir yaşam alanına sahip olduklarını analiz etmeye, daha sonrasında ise nasıl bir yerde yaşamak istediklerine dair ipuçları yakalamaya yöneliktir. Sorulara verilen yanıtlar not edilmiş ve oyunda sergilenen performanslar kayıt altına alınmıştır.
Dış mekan oyununda çocuklar daha önceden belirlenen kullanımlar dışında koşu yolu, paten alanı ve kamelya istemişlerdir.Evlerin üstüne paratoner, elektrik kesintilerine karşı enerji evi, market, kapalı spor salonu, lunapark, ısı yalıtımı çocuklardan gelen diğer isteklerdir.
Kat yüksekliğine dair sorulan sorulara verilen yanıtlarda, çocukların birçoğunun halihazırda alçak katlı yapılarda yaşadığı tespit edilmiştir. İleride yaşayacakları alan için çocukların tarif ettiği kat yüksekliklerinin değiştiği gözlemlenmiştir. Çocukların bu soru üzerine verdiği yanıtlardan bazıları şöyledir:
“Yüksek katlı yapılar olsun, çünkü uçuyor hissi veriyor.”
“Yüksek katlı ev istemiyorum, çünkü öyle olursa sonra yıkılabilir. Deprem olunca çok kişi zarar görebilir.”
“Kocaman bir bahçesi ve bahçesinde de bir köpeği olsun istiyorum.”
Konutların yerleşimine ilişkin verilen yanıtlardan dikkat çekici bir örnek ise şöyledir:
“Evler çok bitişik olduğunda komşular açısından rahatsız edici olabilir. Sıra evlerde komşu çocuklarla aynı anda oynayamayabiliriz. Depremde de zarar görmez evler tek tek olursa.”
Oyun alanları için önceden belirlenen voleybol, basketbol ve futbol sahalarının yanı sıra, salıncak, tahterevalli, tırmanma parkurları, seksek vb. oyunlar için zemin ve bisiklet yolu çocuklar tarafından ortak mekan kullanımlarında sıklıkla tercih edilmiştir. Oyun esnasında çocukların mevcut oyun alanları ile ileride sahip olmak istedikleri oyun alanlarına dair anlattıkları ise şöyledir:
“Evin biraz uzağında, boş çim sahada oynuyoruz. İlerde evin hemen yakınındaki oyun alanı için ayrılmış bir yerde oynamak istiyorum. Sokakta az araba olursa ama sokakta oynamayı tercih ederim; çünkü sokakta kaleler kurup maç yapıyoruz. Ama futbol sahası olsa orda maç yapmayı tercih ederim.”
“Evin yakınındaki bir parkta oynamak isterim. Burda bisiklete binilecek bir alan da olsun.”
Oyunda, kullanımlar arası bağlantıların nasıl olması gerektiği sorulmuş, çocukların bu bağlantıları hayal ettikleri gibi çizmeleri istenmiştir. Evleri ile ortak oyun alanlarına ulaşım konusunda çocukların farklı görüşleri olmuştur. Oyun esnasında çocuklarla yapılan sohbetten elde edilen görüşler şöyledir:
“Komşu çocuklarla ortak oyun alanında oynamak için araç yolundan daha rahat ulaşırım. Spor yapmak, özellikle koşmak için yolun yakınında ama yoldan ayrı bir koşu yolu da olabilir.”
“Sokaktan ayrı bir yolla oyun alanına ulaşmak isterim.”
Yaşayacakları Alana Çocuklar Tarafından Getirilen İsim Önerileri
El Ele Konutları, Arkadaş Konutlar, El Birliği Konutları, Altın Evler, Zengin Evler, Demir Evler, Çoklu Evler, TOKİ Evleri, Türkiye Evleri, Esentepe Evleri, Yeşiltepe Evleri, Gazi Osman Mahallesi, Süper Mahalle
İç Mekan
Çocukların şu an yaşadıkları evi nasıl algıladıklarını, evin bölümlerinin onlar için ne ifade ettiğini öğrenmek ve gelecekte nasıl bir evde yaşamak istediklerini ortaya çıkarmak için resim çiziminden faydalanılmıştır. Yaş aralığı fark etmeksizin çocuklara A3 kağıdın ön yüzüne mevcutta yaşadıkları evin ya da hayallerindeki evin resmini çizmeleri istenmiştir. A3 kağıdın arka yüzüne ise gelecekte yaşamak istedikleri evi ya da o evle ilgili bir alanı çizmeleri istenmiştir. Çocuklar resim yaparken onlarla çizimlerine dair sohbet edilmiş, böylece mevcut ev düzenleri ve gelecekteki ev kurguları hakkında ipuçları elde edilmiştir. Sohbet esnasında elde edilen bazı çıktılar şöyledir:
“Babaannem ve dedem de bizimle birlikte yaşıyor. O yüzden ilerde evimiz daha büyük olmalı. Babaannem ve dedem için ayrı bir oda ve o odanın içinde de bir banyo olmalı.”
“Kardeşimle aynı odada kalıyorum. Farklı odalarda yaşamak istiyorum.”
“Evde en çok oturma odasını kullanıyorum, film izliyorum. Evde kalorifer olmadığı için soğuk havalarda herkes oturma odasında. Kalorifer olsa kendi odamda dışarıyı seyreder, bebeklerimle oynarım.”
